گزارش سفر ده روزه پائولو کوئلیو به ایران — 4/3/79 تا 12/3/79

پائولو کوئلیو، نویسنده برجسته برزیلی و یکی از موفق‌ترین نویسندگان جهان، و مشاور یونسکو در برنامه “همگرایی‌های روحی و گفت و گوی بین ادیان”، در تاریخ 4/3/79، به دعوت انتشارات کاروان و مرکز بین‌المللی گفت و گوی تمدن‌ها و وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، به ایران سفر کرد.

چهارشنبه، 4/3/79
کوئلیو به همراه همسرش، ساعت 1:45 بامداد روز 4/3/1379، از راه پاویون CIP و ترمینال 1 پروازهای خارجی، وارد فرودگاه مهرآباد تهران شد. وی توسط آقای محمدعلی شعاعی به نمایندگی از وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، آقایان فرهاد کاشانی کبیر، رائد فریدزاده، و خانم آرمیتیس شفیعی از مرکز بین‌المللی گفت و گوی تمدن‌ها، و آقایان جلال حجازی، آرش حجازی، محمد آخوندزاده یزدی، و مهدی حریری از انتشارات کاروان، سفیر برزیل و همسرش، و نیز جمع کثیری از علاقه‌مندان به آثارش مورد استقبال قرار گرفت. کوئلیو در فرودگاه به گرمی با علاقه‌مندان آثارش برخورد کرد و به خاطر حضور در ایران “و تحقق یافتن رؤیای دیرینه‌اش برای سفر به ایران” به هیجان آمد. سپس، با اتومبیل تشریفات از نهاد ریاست جمهوری، به محل اقامتش در هتل همای تهران منتقل شد. در ساعت 00:3 د، در حضور خبرنگاران خارجی، یک جلسه معارفه در هتل هما تشکیل شد.
ساعت 11:00 چهارشنبه، جلسه‌ای با حضور پائولو کوئلیو، نمایندگان انتشارات کاروان، و نمایندگان مرکز بین‌المللی گفت و گوی تمدن‌ها در هتل هما تشکیل شد. در این جلسه، در مورد جزییات برنامه سفر کوئلیو، هماهنگی‌های لازم با او انجام شد.
سپس به سمت بازار حرکت کردند. کوئلیو به شدت تحت تأثیر فضای صمیمی و پر جنب و جوش بازار تهران قرار گرفت و به طور مستقیم، گفت و گوهای صمیمانه‌ای با کسبه بازار داشت. وی به ویژه تحت تأثیر قالی‌های ایرانی قرار گرفت و گفت: “من می‌توانم سرگذشت یک ملت شریف را در این قالی‌ها ببینم. این قالی‌ها، هریک همچون کتابی، به بازگو نمودن زحمت‌ها، دغدغه‌ها، نگرانی‌ها و شادی‌های دیرینه این ملت کهن می‌پردازند. تماشای این قالی‌ها، تصویر بسیار زیبایی از ایران به من می‌بخشد.” سپس کوئلیو به زیارت آرامگاه امامزاده زید در بازار تهران رفت.

پنج شنبه، 5/3/79
پائولو کوئلیو، روز پنج شنبه که مصادف با اربعین حسینی بود، ساعت 11:00 بامداد از هتل هما حرکت کرد و به بازدید از مراکز مذهبی و آیین‌های مذهبی ایران پرداخت. وی نخست به حرم حضرت عبدالعظیم رفت و به همراه همسرش، به زیارت پرداخت و ادای احترام کرد. سپس به درخواست خودش، به بهشت زهرا رفت و با ارائه دسته گل، به مزار شهدای گمنام احترام گذاشت. کوئلیو به شدت تحت تأثیر فضای روحانی حاکم بر جامعه ایران قرار گرفت و با مشاهده مزار شهدای گمنام، گریست.
بعد از ظهر روز پنج شنبه، به دیدن مراسم تعزیه امام حسین در بلوار اباذر تهران رفت.
کوئلیو گفت: “من هشت ماه از سال را به سفر می‌پردازم و کشورهای بسیاری را دیده‌ام. اما صمیمیت مردم ایران را در هیچ یک از سرزمین‌های جهان نیافته‌ام.”
پنج شنبه شب در مراسم عزاداری امام حسین در منزل یکی از همکاران مرکز گفت و گوی تمدن‌ها شرکت کرد و شگفتی خود را از صمیمیت و اعتقاد قلبی مردم ایران ابراز کرد. وی تحت تأثیر داستان غم‌انگیز شهادت امام حسین گریست.

جمعه، 6/3/79
کوئلیو روز جمعه ساعت 12:00، پس از ملاقات با تعدادی از خوانندگان آثارش در هتل همای تهران، از هتل خارج شد و مطابق با هماهنگی قبلی با سازمان میراث فرهنگی، به بازدید از دو موزه رضاعباسی و فرش تهران پرداخت. ناهار در یک غذاخوری سنتی در خیابان آبان صرف شد. در موزه فرش تهران مصاحبه‌ای با شبکه سراسری جام جم جمهوری اسلامی ایران انجام داد. ساعت شش بعد از ظهر، به همراه گروه همراهان به شیراز سفر کرد و در آن جا مورد استقبال مدیرکل فرهنگ و ارشاد اسلامی استان فارس و مؤسسه فرهنگی هنری ثابت صدرا قرار گرفت. سپس به دیدار آرامگاه حافظ رفت.

شنبه 7/3/1379
روز شنبه، ساعت 11:00، پائولو کوئلیو به درخواست خود دوباره به دیدار از آرامگاه حافظ رفت و در مورد اهمیت ادبی و تاریخی حافظ، برای خبرنگاران خارجی صحبت کرد. سپس به مزار حافظ احترام گذاشت و برای او طلب آمرزش کرد. سپس به زبان انگلیسی، سوره حمد را برای حافظ خواند. وی در مورد حافظ گفت: “سایه اشعار حافظ شیرازی بر ادبیات تمام جهان گسترده است. راز جاودانگی حافظ این است که توانست روح خود را در اشعارش منعکس نماید. تمام مردم جهان می‌توانند روح خود را در آثار او بیابند.”
سپس به بازدید از آرامگاه سعدی پرداخت و بر مزار سعدی نیایش کرد. کوئلیو گفت: “سعدی شیرازی بر آثار من و به ویژه مقاله‌های کوتاه من در سراسر جهان بسیار مؤثر بوده است.”
سپس از آرامگاه خواجوی کرمانی، باغ ارم شیراز و شاهچراغ بازدید کرد.
در ساعت 18:00 روز شنبه 7/3/79، گردهمایی دیدار پائولو کوئلیو با خوانندگان در تالار حافظ شیراز برگزار شد (گزارش را اینجا بخوانید)

یکشنبه 8/3/1379
ساعت 11:00:، کوئلیو مصاحبه‌ای با صدا و سیمای استان فارس داشت و سپس به همراه همسرش و گروه همراه، به قصد بازدید از مجموعه تاریخی تخت جمشید حرکت کرد. گروه خبرنگاران خارجی در این بازدید حضور داشتند و آقای کوئلیو خود به بازگفتن تاریخ کهن ایران برای خبرنگاران خارجی پرداخت.
ساعت 18:00، در تالار حافظ شیراز، در حضور بیش از هزار نفر از حاضران، کنفرانسی با حضور سرکار خانم دکتر مهدیه الهی قمشه‌ای و پائولو کوئلیو برگزار شد.

دوشنبه 9/3/1379
در پرواز ساعت 12:00 ظهر روز دوشنبه، پائولو کوئلیو و همسرش و گروه همراهان از شیراز به مقصد تهران حرکت کرد. ساعت 13:00 به هتل لاله وارد شد و پس از استراحت، دو مصاحبه با دو ماهنامه کارنامه (گزارش را اینجا بخوانید) و فیلم (گزارش را اینجا بخوانید) مصاحبه انجام داد.
در ساعت 19:30 بعد از ظهر، کوئلیو در میهمانی سفیر برزیل شرکت کرد. نمایندگان انتشارات کاروان و مرکز بین‌المللی گفت و گوی تمدن‌ها نیز در این میهمانی کوتاه شرکت داشتند. این میهمانی با دعوت تعدادی از سفرای کشورهای آمریکای لاتین برگزار شد.
در ساعت 21:00 به هتل لاله بازگشت و مصاحبه‌ای با خبرنگاران شبکه اول صدا و سیمای جمهوری اسلامی ایران انجام داد.

سه‌شنبه 10/3/1379
پائولو کوئلیو، به همراه آقای علیرضا تابش، مدیر کل حوزه وزارتی و روابط عمومی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، آرش حجازی و مترجم پرتغالی، در منزل وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی، آقای دکتر مهاجرانی حضور یافتند.
سپس در ساعت 15:00 از مرکز بین‌المللی گفت و گوی تمدن‌ها بازدید و با آقای دکتر بروجردی قائم مقام مرکز ملاقات کرد و در این ملاقات با اهداف این مرکز آشنا شد.
سپس در ساعت 20:00 بعد از ظهر، در ضیافت شام مرکز گفت و گوی تمدن‌ها شرکت کرد که با حضور وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی، و بیش از دویست نفر از نویسندگان و هنرمندان کشورمان برگزار شد. کوئلیو در این ضیافت بنیان‌گزاری جایزه ادبی پائولو کوئلیو را رسمآ اعلام کرد.

چهارشنبه 11/3/79
ساعت 10:00 صبح، همایش بزرگ دیدار پائولو کوئلیو با خوانندگان آثارش، در تالار وحدت تهران برگزار شد. این مراسم با حضور بیش از هزار و پانصد نفر از هنرمندان، علاقه‌مندان، ناشران و نویسندگان، برگزار شد (گزارش را اینجا بخوانید). پس از پایان همایش، کوئلیو مصاحبه‌ای با خبرنگاران شبکه دوم سیمای جمهوری اسلامی ایران انجام داد.
ساعت 14:00، مصاحبه مطبوعاتی پائولو کوئلیو با حضور بیش از یکصد نفر از خبرنگاران مطبوعات داخلی برگزار شد (گزارش را اینجا بخوانید) و سپس یک جلسه پرسش و پاسخ، با حضور بیش از پانصد نفر از خوانندگان آثارش برگزار شد (گزارش را اینجا بخوانید).

ساعت 18:00، جشن کتاب “بریدا” آخرین اثر آقای کوئلیو در شهر کتاب نیاوران (نشر کارنامه) برگزار شد. و هزاران نفر از خوانندگان آثار آقای کوئلیو، برای دیدار با وی به این مکان مراجعه کردند. متأسفانه به علت ازدحام بیش از حد مردم، برگزاری مراسم ممکن نشد و به صلاحدید محافظان، کوئلیو مکان را ترک کرد.

پنج‌شنبه 12/3/1379
روز پنج شنبه به استراحت کوئلیو گذشت. دو مصاحبه با روزنامه‌های همشهری(گزارش را اینجا بخوانید) و بهار انجام داد. ساعت 22:00 آقای علیرضا تابش، مدیر حوزه وزارتی و روابط عمومی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، برای خداحافظی و تشکر به محل اقامت آقای کوئلیو در هتل لاله آمد و با هدایایی از سوی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و معاونت فرهنگی، برایش آرزوی موفقیت کرد و با او خداحافظی کرد.
ساعت 24:00، کوئلیو توسط گروه همراهان تا فرودگاه مهرآباد مشایعت شد. پائولو کوئلیو پیش از خروج از تهران گفت: “این سفر، برای من یک رخداد شگفت‌انگیز بود، من از مردم ایران بسیار آموختم. امیدوارم بار دیگر به ایران سفر نمایم. این سفر ده روزه را به عنوان یکی از گرامی‌ترین خاطرات زندگی‌ام، در قلبم نگاه خواهم داشت. زنده‌باد ایران!”